In de wereld van hondenwelzijn is het essentieel om bekend te zijn met veelvoorkomende gezondheidsproblemen. Eén daarvan is alvleesklierontsteking. Maar wat houdt deze aandoening eigenlijk in voor onze geliefde viervoeters? Hoe herken je het en wat zijn de mogelijke oorzaken? Ontdek alles wat je moet weten over alvleesklierontsteking bij de hond, zodat je een beter begrip krijgt van deze aandoening.
Wat is een alvleesklieronsteking bij een hond?
De alvleesklier is een orgaan in de buikholte. Een van zijn functies is het produceren van spijsverteringsenzymen, die helpen bij het afbreken van voedselproducten. Alvleesklierontsteking bij honden is een ontstekingsreactie binnen de alvleesklier die kan leiden tot buikpijn, verminderde eetlust en braken. De ontsteking ontstaat door de ongepaste, vroegtijdige activatie van een enzym binnen de alvleesklier, waardoor de alvleesklier zichzelf verteert.
Wat veroorzaakt alvleesklierontsteking bij een hond?
Normaal gesproken is de typische voorgeschiedenis van een hond die gediagnosticeerd wordt met alvleesklierontsteking, dat de hond een vetrijke maaltijd heeft gegeten of in de vuilnisbak heeft gesnuffeld. Helaas is dit niet de meest voorkomende oorzaak van alvleesklierontsteking. In werkelijkheid is 90% van de tijd de aanleiding voor alvleesklierontsteking bij honden idiopathisch (kan niet worden bepaald).
Sommige rassen zijn vatbaarder voor de ontwikkeling van alvleesklierontsteking. Dwergschnauzers worden beschouwd als een vatbaar ras vanwege hun neiging tot problemen met hoge triglycerideniveaus in het bloed. Een ander voorbeeld is de Engelse Cocker Spaniël. Dit ras vertoont vaker immuun gemedieerde ziekten, veroorzaakt door afwijkende activiteit van het immuunsysteem. Dit geldt in het algemeen voor dit ras, waarbij het immuunsysteem dat de alvleesklier aanvalt geen uitzondering vormt.
Honden die bepaalde medicijnen gebruiken, zijn ook vatbaarder. Medicijnen die bekend staan om het veroorzaken van ontsteking van de alvleesklier zijn onder meer, maar niet beperkt tot, sommige chemotherapiemedicijnen en sommige antibiotica.
Wat zijn de symptomen van alvleesklierontsteking bij een hond?
Alvleesklierontsteking kan plotseling optreden (acuut) of een meer langdurig beloop hebben (chronisch). Een hond met acute alvleesklierontsteking zal ernstigere klinische tekenen vertonen, zoals:
- Ernstige lusteloosheid
- Buikpijn
- Aanhoudend braken
- Ernstige uitdroging
- Ineenstorting en shock (soms)
Een hond met chronische alvleesklierontsteking is meestal niet zo ziek. De klinische tekenen kunnen zijn:
- Lusteloosheid
- Verminderde eetlust tot helemaal niet eten
- Buikpijn en/of braken
Over het algemeen komt chronische alvleesklierontsteking niet zo vaak voor bij honden als acute alvleesklierontsteking. Honden met chronische alvleesklierontsteking kunnen plotseling een verergering van de alvleesklierontsteking ontwikkelen. Dit is een situatie waarbij chronische alvleesklierontsteking acuut optreedt.
Diagnose van alvleesklierontsteking bij een hond
Het identificeren van ziekten in de alvleesklier kan lastig zijn, omdat de symptomen vaak niet specifiek zijn voor dit orgaan. Daarnaast leveren standaard bloedonderzoeken vaak geen bruikbare resultaten op. Gelukkig zijn er wel specifieke bloedtests beschikbaar voor de alvleesklier, die kunnen worden uitgevoerd wanneer de dierenarts een sterk vermoeden heeft van alvleesklierontsteking. Helaas zijn zelfs deze gespecialiseerde tests niet volledig nauwkeurig.
Het gebruik van buik-röntgenfoto’s is ook niet bijzonder nuttig bij het vaststellen van alvleesklierontsteking bij honden. Desondanks is het cruciaal om bij een brakende patiënt röntgenfoto’s te maken om een mogelijke obstructie van de maag en/of darmen uit te sluiten, bijvoorbeeld als gevolg van het inslikken van vreemde voorwerpen.
De beste methode om de alvleesklier te onderzoeken is met behulp van een buikechografie. De weefsels van de alvleesklier moeten echter voldoende afwijkend zijn om zichtbaar te zijn op de echografie, wat vaker voorkomt bij honden met acute, ernstige alvleesklierontsteking in vergelijking met die met chronische, milde alvleesklierontsteking. Over het algemeen zijn bloedonderzoek en buikechografie meer geschikte hulpmiddelen voor het diagnosticeren van alvleesklierontsteking bij honden wanneer de aandoening acuut en ernstig is.
Behandeling van alvleesklierontsteking bij een hond
Behandeling is voornamelijk ondersteunende zorg, ongeacht of de patiënt acute of chronische alvleesklierontsteking heeft.
Acute alvleesklierontsteking bij honden
Patiënten met ernstige, acute alvleesklierontsteking hebben vaak uitgebreidere medische interventie en behandeling nodig. Deze patiënten hebben vaak enkele dagen tot weken behandeling nodig, waaronder:
- Vocht- en elektrolyten ondersteuning
- Pijnbestrijdingsmaatregelen
- Anti-braakmiddelen
- Maagbeschermende medicatie
- Voedingsondersteuning in de vorm van een voedingssonde
- Antibiotica (soms)
Milde alvleesklierontsteking bij honden
Patiënten met matige of milde alvleesklierontsteking kunnen één tot enkele dagen worden opgenomen voor IV-vochttherapie om uitdroging te corrigeren. Bij een hond met milde alvleesklierontsteking kan je dierenarts bepalen dat subcutane (onder de huid aangebrachte) vochttoediening voldoende is voor rehydratatie.
Deze patiënten worden meestal ook behandeld met:
- Anti-braakmiddel
- Een maagbeschermer(s)
- Pijnstillende medicatie
Een mild, vetarm dieet wordt aanbevolen tijdens de herstelperiode. Er kan een permanente dieetverandering worden aanbevolen, vooral bij vatbare rassen of honden met een voorgeschiedenis van alvleesklierontsteking.
Prognose voor alvleesklieontsteking bij een hond
De vooruitzichten voor honden met alvleesklierontsteking zijn uiteindelijk afhankelijk van de ernst van de aandoening. Honden met ernstige alvleesklierontsteking hebben een slechte tot zeer slechte prognose, met een verhoogd risico op overlijden. Deze patiënten kunnen sterven aan een ernstige ontstekingsaandoening van het hele lichaam, wat leidt tot meervoudig orgaanfalen. Ernstige complicaties, zoals de vorming van een alvleesklierabces en peritonitis (infectie van de buikholte), dragen ook bij aan het verhoogde risico op overlijden.
Belangrijk is te benadrukken dat zelfs na één episode van alvleesklierontsteking, of herhaalde episodes, een hond uitgebreide littekenvorming in het pancreasweefsel kan ontwikkelen. Dit kan leiden tot de ontwikkeling van diabetes en/of exocriene pancreasinsufficiëntie (EPI). EPI treedt op wanneer de alvleesklier niet genoeg spijsverteringsenzymen produceert.
Conclusie
Alvleesklierontsteking bij honden vereist zorgvuldige behandeling en monitoring. Hoewel de oorzaak niet altijd duidelijk is, kunnen genetica, medicatie en immuunstoornissen een rol spelen. Bovendien zijn de tekenen van ziekte niet specifiek voor de alvleesklier, dus het kan een uitdaging zijn om te diagnosticeren. Uiteindelijk geldt: hoe eerder de diagnose en behandeling, hoe positiever het resultaat.
Bronnen
- AKC. (2021, 20 september). Pancreatitis in Dogs – Symptoms, Causes & Treatment. American Kennel Club. https://www.akc.org/expert-advice/health/pancreatitis-in-dogs/
- Hunter, T., Panning, A., & Ward, E. (z.d.). Pancreatitis in dogs. VCA Animal Hospitals. https://vcahospitals.com/know-your-pet/pancreatitis-in-dogs
- King, L. M. (2024, 13 februari). Pancreatitis in Dogs: Symptoms and Treatments. WebMD. https://www.webmd.com/pets/dogs/dog-pancreatitis-symptoms-and-treatment
- Kos-Barber, H. (2020, 3 november). What Causes Pancreatitis in Dogs and How to Treat It. PetMD. https://www.petmd.com/dog/conditions/endocrine/c_multi_pancreatitis
