Atopie bij honden: Een complexe huidaandoening onder de loep
Onze trouwe viervoeters zijn net als wij mensen vatbaar voor verschillende gezondheidsproblemen, waaronder huidaandoeningen. Een veelvoorkomende aandoening is atopie, ook wel bekend als atopische dermatitis of atopische allergie. Atopie is een chronische allergische reactie die optreedt bij honden en wordt gekenmerkt door jeuk, roodheid en ontsteking van de huid. In deze blog gaan we dieper in op atopie bij honden, de oorzaken, symptomen, diagnose en behandelingsopties.
Wat is atopie?
Atopie is een genetisch bepaalde allergische reactie op omgevingsallergenen, zoals pollen, huisstofmijt, schimmelsporen en bepaalde voedingsstoffen. Het immuunsysteem van atopische honden reageert overdreven op deze allergenen, wat resulteert in een ontstekingsreactie van de huid. Atopie kan zich op elke leeftijd ontwikkelen, maar het begint meestal op jonge leeftijd, tussen 6 maanden en 3 jaar.
Symptomen van atopie
De symptomen van atopie kunnen variëren van mild tot ernstig en kunnen periodiek optreden. De meest voorkomende symptomen zijn intense jeuk, roodheid van de huid, oorontstekingen, haaruitval, huidinfecties en likken en bijten aan de poten en het lichaam. Door het krabben en bijten kan de hond secundaire huidinfecties ontwikkelen, wat de symptomen verergert.
Secundaire infecties
Secundaire infecties zijn een veelvoorkomend probleem bij honden met atopie. De constante jeuk en irritatie die gepaard gaan met deze huidaandoening kunnen leiden tot beschadiging van de huid door overmatig krabben en bijten. Deze beschadigde huid vormt een ideale omgeving voor bacteriën en gisten om zich te vermenigvuldigen, waardoor secundaire infecties ontstaan.
Bacteriële infecties, veroorzaakt door bacteriën zoals Staphylococcus pseudintermedius, zijn de meest voorkomende secundaire infecties bij honden met atopie. De huid kan rood, gezwollen en geïrriteerd zijn en er kunnen zich puisten, korsten of zweren vormen. Bacteriële infecties kunnen een onaangename geur veroorzaken en ernstige jeuk veroorzaken, wat resulteert in nog meer krabben en bijten.
Gistinfecties, veroorzaakt door Malassezia pachydermatis, zijn ook vaak voorkomende secundaire infecties bij honden met atopie. Gist is van nature aanwezig op de huid van honden, maar bij honden met atopie kan de overgroei van gist leiden tot infecties. Symptomen van gistinfecties zijn onder andere roodheid, schilfering, een vettige textuur van de huid en een onaangename geur. Deze geur is vergelijkbaar met de geur van zure melk.
Secundaire infecties kunnen de symptomen van atopie verergeren en het genezingsproces vertragen. Ze kunnen ook de hond ongemak bezorgen en het algemene welzijn beïnvloeden. Het is belangrijk om secundaire infecties snel te herkennen en te behandelen om verdere complicaties te voorkomen.
Als secundaire infecties worden vermoed, zal de dierenarts waarschijnlijk een monster van de huid of het oor van de hond nemen en onder de microscoop onderzoeken om de aanwezigheid van bacteriën of gisten te bevestigen. Op basis van de bevindingen kan de dierenarts geschikte medicijnen voorschrijven om de infectie te behandelen.
Voor bacteriële infecties worden vaak antibiotica voorgeschreven, zoals cefalexine of clindamycine. Voor gistinfecties kunnen antischimmelmedicijnen zoals miconazol of ketoconazol worden gebruikt. Het is belangrijk om de voorgeschreven medicijnen zoals voorgeschreven door de dierenarts te gebruiken en de volledige kuur af te maken, zelfs als de symptomen lijken te verbeteren.
Naast het behandelen van de secundaire infectie is het ook belangrijk om de onderliggende atopie aan te pakken om recidiverende infecties te voorkomen. Het volgen van de aanbevolen behandelingen en het nemen van preventieve maatregelen, zoals het vermijden van bekende allergenen en het onderhouden van een goede huidverzorging, kunnen helpen om secundaire infecties onder controle te houden.
Diagnose
Het diagnosticeren van atopie kan een uitdaging zijn, omdat de symptomen vergelijkbaar kunnen zijn met andere huidaandoeningen. De dierenarts zal een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren en een gedetailleerde medische geschiedenis van de hond verzamelen. Daarnaast kan een allergietest worden uitgevoerd om specifieke allergenen te identificeren die een reactie veroorzaken. Dit kan gebeuren door middel van bloedonderzoek of huidtesten.
Behandelingsopties
Hoewel atopie niet volledig kan worden genezen, zijn er verschillende behandelingsopties beschikbaar om de symptomen te verminderen en het welzijn van de hond te verbeteren.
- Allergeen-specifieke immunotherapie: Dit is een langetermijnbehandeling die tot doel heeft het immuunsysteem van de hond te trainen om tolerantie te ontwikkelen voor specifieke allergenen. Met deze behandeling krijgt de hond regelmatig kleine hoeveelheden van het specifieke allergeen toegediend, meestal via injecties of onder de tong. Na verloop van tijd kan dit helpen de allergische reactie te verminderen en de symptomen te beheersen.
- Symptomatische behandeling: Om de jeuk en ontsteking te verminderen, kan de dierenarts medicijnen voorschrijven, zoals corticosteroïden of ciclosporine. Deze medicijnen hebben ontstekingsremmende eigenschappen en kunnen de symptomen snel verlichten. Ze worden meestal gebruikt als laatste redmiddel of voor korte periodes vanwege mogelijke bijwerkingen.
- Dieetbeheer: Het aanpassen van het dieet van de hond kan helpen om de atopische reactie te verminderen. Er zijn speciale hypoallergene voedingsmiddelen beschikbaar die minder bekende allergenen bevatten. Deze voedingsmiddelen zijn zo samengesteld dat ze minder waarschijnlijk een allergische reactie veroorzaken, en ze kunnen de symptomen helpen verminderen. Het is belangrijk om het dieet van de hond te bespreken met een dierenarts om ervoor te zorgen dat het de juiste voedingsstoffen bevat.
- Huidverzorging: Het verzorgen van de huid van de hond is essentieel om infecties te voorkomen en de symptomen te verlichten. Regelmatig baden met milde, hypoallergene shampoos kan helpen om allergenen en irriterende stoffen van de huid te verwijderen. Het gebruik van vochtinbrengende crèmes kan ook helpen om de huid gezond en gehydrateerd te houden. Daarnaast kunnen speciale vochtinbrengende sprays of lotions worden aanbevolen om jeuk te verminderen en de huid te kalmeren.
Het is belangrijk om te onthouden dat atopie een chronische aandoening is en niet volledig kan worden genezen. De behandeling is gericht op het beheersen van de symptomen en het verbeteren van het welzijn van de hond. Het is raadzaam om regelmatig de dierenarts te raadplegen om de behandeling aan te passen en de voortgang te evalueren.
Preventie en management
Preventie en management is een belangrijk aspect bij het beheren van atopie bij honden. Door de blootstelling aan allergenen te verminderen, kan de frequentie en ernst van de symptomen worden verminderd. Hier zijn enkele maatregelen die je kunt nemen voor een effectieve omgevingscontrole:
- Huis schoon houden: Regelmatig stofzuigen en dweilen helpt bij het verwijderen van allergenen, zoals pollen, huisstofmijt en schimmelsporen, die zich in tapijten, vloerkleden en meubels kunnen ophopen. Gebruik bij voorkeur een stofzuiger met een HEPA-filter, die kleine deeltjes kan opvangen en voorkomen dat ze in de lucht terechtkomen.
- Huisdiervrije zones: Creëer specifieke zones in huis waar jouw hond niet mag komen, zoals slaapkamers of ruimtes waar je veel tijd doorbrengt. Dit helpt om de verspreiding van allergenen in die gebieden te verminderen.
- Beddengoed wassen: Was het beddengoed van jouw hond regelmatig, bij voorkeur op hoge temperatuur om allergenen te doden. Gebruik hypoallergene wasmiddelen die geen sterke geuren of chemicaliën bevatten die de huid van jouw hond kunnen irriteren.
- Luchtfilters gebruiken: Overweeg het gebruik van luchtfilters in je huis om allergenen uit de lucht te filteren. Er zijn verschillende soorten luchtreinigers op de markt die zijn ontworpen om allergenen, stofdeeltjes en andere verontreinigende stoffen te verminderen.
- Vermijd irriterende stoffen: Sterke schoonmaakmiddelen, parfums, luchtverfrissers en tabaksrook kunnen de symptomen van atopie verergeren. Probeer het gebruik van deze irriterende stoffen te minimaliseren in de omgeving van jouw hond.
- Pollen vermijden: Tijdens het pollenseizoen kun je proberen jouw hond binnen te houden tijdens piektijden van pollenverspreiding, zoals op winderige dagen of na het maaien van het gras. Houd ramen gesloten en gebruik indien nodig airconditioning om de blootstelling aan pollen te verminderen.
- Voedselbeheer: Sommige honden met atopie kunnen allergisch zijn voor bepaalde voedingsstoffen. Overleg met jouw dierenarts over het voeren van een hypoallergeen dieet dat minder bekende allergenen bevat. Het elimineren van mogelijke voedselallergenen kan helpen om de atopische reactie te verminderen.
Het is belangrijk op te merken dat omgevingscontrole de symptomen van atopie kan helpen verminderen, maar het is geen volledige genezing. Het is ook essentieel om regelmatige follow-upbezoeken aan de dierenarts te plannen om de voortgang van de behandeling te beoordelen en eventuele aanpassingen aan te brengen.
Door een combinatie van omgevingscontrole, medische behandeling en goede huidverzorging kunnen honden met atopie een comfortabeler leven leiden met verminderde symptomen. Het is altijd raadzaam om advies in te winnen bij jouw dierenarts voor specifieke aanbevelingen met betrekking tot omgevingscontrole voor jouw hond met atopie.
Conclusie
Atopie is een complexe huidaandoening die veel voorkomt bij honden. Het wordt gekenmerkt door chronische allergische reacties op omgevingsallergenen, zoals pollen, huisstofmijt en voedsel. De symptomen variëren van jeuk en roodheid tot secundaire infecties en ontstekingen. Hoewel atopie niet volledig kan worden genezen, zijn er verschillende behandelingsopties beschikbaar om de symptomen te verminderen en het welzijn van de hond te verbeteren.
Behandelingsopties zoals allergeen-specifieke immunotherapie, symptomatische behandeling, dieetbeheer en huidverzorging kunnen allemaal helpen bij het beheersen van de symptomen. Daarnaast is omgevingscontrole, inclusief het vermijden van bekende allergenen en het zorgen voor een schone leefomgeving, van groot belang. Door regelmatig contact te houden met een dierenarts en het volgen van de aanbevolen behandelingen en preventieve maatregelen, kunnen honden met atopie een comfortabeler leven leiden.
Het is belangrijk om te onthouden dat atopie een chronische aandoening is en dat er geen definitieve genezing mogelijk is. Het vereist een geïntegreerde aanpak en voortdurende zorg om de symptomen onder controle te houden en het welzijn van de hond te waarborgen. Met de juiste behandeling en ondersteuning kunnen honden met atopie een goede kwaliteit van leven ervaren en genieten van de band met hun eigenaren.
Bronnen
- Dr Jerry klein (31 januari,2023) Dog Allergies: What You Need to Know, American Kennel Club
Dog Allergies: What You Need to Know – American Kennel Club (akc.org) - Natalie Katharina Yvonne Gedon, Ralf Steffen Mueller (oktober, 2018) Atopic dermatitis in cats and dogs: a difficult disease for animals and owners. PubMed
Atopic dermatitis in cats and dogs: a difficult disease for animals and owners – PubMed (nih.gov) - Deva Khalsa ( 13 december, 2021) Is atopica safe for dogs? Dogs Naturally
Is Atopica Safe For Dogs? – Dogs Naturally (dogsnaturallymagazine.com)